Z kart historii

Hisotria Katedry Plastycznej Przeróbki Metali na tle historii Uczelni w latach 1949-2014 opowiedziana przez doktora inżyniera Jerzego Kajtocha – emerytowanego pracownika Katedry.


💚🖤❤️

Przy okazji jubileuszu 50-lecia ukończenia studiów na Wydziale Metalurgicznym powstała piękna książka „Wybrane zagadnienia z historii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie” autorstwa doktora Jerzego Kajtocha – emerytowanego pracownika naszej Katedry.

Dziękujemy za piękny prezent i zapraszamy do lektury.

💚🖤❤️


Rys historyczny – plik do pobrania

Fakty tworzące historię Katedry Plastycznej Przeróbki Metali nierozerwalnie wiążą się z historią nie tylko Wydziału, ale i całej Uczelni, w ramach której działa. Katedra Maszyn Hutniczych została powołana 3 kwietnia 1922 roku. W 1924 roku rozszerzono nazwę i funkcjonowała jako  Katedra Maszyn Hutniczych, Walcownictwa i Kuźnictwa. W jej ramach realizowano pierwsze prace naukowe z zakresu budowy maszyn i procesów hutniczych, w tym technologii przeróbki plastycznej. W okresie międzywojennym profesorami z dziedziny metalurgii, zajmującymi się tematyką plastycznej przeróbki w zakresie walcownictwa i kuźnictwa metali byli: Antoni Rodziewicz-Bielewicz (1870-1923), Karol Łowiński (1871-1936) i Ludwik Żarnowski (1877-1953).


Bezpośrednio po wojnie Wydział Hutniczy skupiał nadal cały potencjał naukowy uczelni w tej dyscyplinie naukowej. W ramach struktury wydziału działały katedry, przy czym w październiku 1947 roku podjęto decyzję o powołaniu samodzielnej Katedry Plastycznej Przeróbki Metali, powierzając jej organizację i kierownictwo z-cy prof. inż. Wacławowi Leskiewiczowi (kliknij tutaj aby pobrać pdf o Profesorze). W dniu 1 października 1949 roku wydzielono ją ostatecznie z Katedry Maszyn Hutniczych. Koncepcja dalszego rozwoju Katedry polegała na oparciu jej działalności na doświadczeniu praktyków z przemysłu, którzy podejmując pracę w Katedrze, poszerzali kierunki uprawianej dziedziny wiedzy. Kolejne zmiany w strukturze Wydziału Hutniczego nastąpiły z początkiem roku akademickiego 1951/52. Senat AGH w dniu 7 października 1951 r. zmienił nazwę wydziału na Wydział Metalurgiczny. Ponadto na kierunku kształcenia Hutnictwo wprowadzono specjalności dyplomowania. Pierwszych absolwentów studiów dziennych o specjalności plastyczna przeróbka metali wypromowano w roku akademickim 1952/53, nadając stopień inżyniera 29 osobom, zaś w roku akademickim 1953/54 stopień magistra inżyniera 8 osobom. Katedra Plastycznej Przeróbki Metali działała początkowo w strukturze scalonej, a następnie – przez kilka lat – w strukturze zakładowej. W 1958 roku siedzibę Katedry Plastycznej Przeróbki Metali umieszczono w pawilonie B-4 im. Feliksa Olszaka a od 1963 roku rozszerzono także o część hali B-3/B-4.  


Wśród profesorów z dziedziny metalurgii, zajmujących się wszechstronnie tematyką plastycznej przeróbki metali byli:

  • Zakładu Walcownictwa: Wacław Leskiewicz (1915-1996), Zbigniew Jaglarz (1913-1988), Jerzy Bazan (1920-1981), Eugeniusz Wosiek (1918-1993), Jan Madej (1919-1975), Marian Morawiecki (1916-2002) i Andrzej Nowakowski (1938-2020).
  • Zakładu Kuźnictwa: Jan Kępa (1909-1979), mgr inż., pracownik Huty Batory, prowadził wykłady zlecone zz. kuźnictwa), Piotr Wasiunyk (1910-2004) i Robert Szyndler (1933-2021), Jan Sińczak (1945-). 
  • Zakładu Ciągarstwa (i Tłocznictwa): Kazimierz Janas (1916-1967), Eugeniusz Wosiek (1918-1993), Marian Morawiecki (1916-2002, 1956-1986), Marian Schneider (1889-1969) i Lucjan Sadok (1941-1995), Janusz Łuksza (1945-).
  • Zakładu Technologii Rur: Marian Schneider (1889-1969), Jan Madej (1919-1975) i Jan Kazanecki (1942-).


W związku z wprowadzeniem w polskich uczelniach struktur instytutowych Minister Oświaty i Szkolnictwa Wyższego – decyzją z 12 grudnia 1967 r., powołał Instytut Metalurgii, a na jego organizatora i pierwszego dyrektora – prof. zw. dr inż. Wacława Leskiewicza. Jego strukturę organizacyjną oparto na zakładach, utworzonych z dotychczas działających katedr.


W ślad za nieustannym rozwojem kierunków naukowo-badawczych, za którym szły odpowiednie zmiany w strukturze organizacyjnej Wydziału i Uczelni, wprowadzono od roku akademickiego 1986/87 nowy kierunek studiów w zakresie inżynierii materiałowej. W ślad za tym, w dniu 26 maja 1993 roku Senat AGH podjął uchwałę, zmieniającą nazwę wydziału na Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej. Od roku akademickiego 1994/95 na kierunku kształcenia Inżynieria Materiałowa została uruchomiona nowa specjalność o nazwie: Przetwórstwo Stopów i Materiałów Specjalnych. Z dniem 29 stycznia 1997 roku uchwałą Senatu AGH ze struktury Zakładu Plastycznej Przeróbki Metali wydzielono nową jednostkę organizacyjną – Zakład Komputerowego Modelowania Procesów Metalurgicznych, powierzając obowiązki jej kierownika prof. zw. dr hab. inż. Maciejowi Pietrzykowi. Na wniosek Rektora złożony w oparciu o uchwałę Rady Wydziału Metalurgii i Inżynierii Materiałowej z dnia 24 stycznia 2005, z dniem 1 grudnia 2005 roku Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej otrzymał nazwę Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej. Z kolei, na wniosek Dziekana złożony w oparciu o uchwałę Rady Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej z dnia 26 lutego 2007, Senat Akademii Górniczo-Hutniczej pozytywnie zaopiniował przekształcenie  Zakładu Plastycznej Przeróbki Metali w Katedrę Plastycznej Przeróbki Metali z dniem 28 marca 2007 roku. W powyższej strukturze organizacyjnej katedra funkcjonuje do chwili obecnej.


Profesorowie, którzy realizowali tematykę z zakresu teorii i technologii procesów przeróbki plastycznej, to:

  • w zakresie walcownictwa: Stanisław Turczyn, Andrzej Nowakowski (ŚP), Maciej Pietrzyk, Jan Kusiak, Mirosław Głowacki,
  • w zakresie kuźnictwa, prasownictwa i specjalnych technologii: Jan Sińczak, Stefan Szczepanik, Robert Szyndler (ŚP), Zbigniew Malinowski i Michał Krzyżanowski,
  • w zakresie ciągarstwa i tłocznictwa: Lucjan Sadok (1941-1995) i Janusz Łuksza,
  • w zakresie procesów cieplno – mechnicznej przeróbki metali: Janusz Majta,
  • w zakresie technologii wytwarzania rur: Jan Kazanecki i Zygmunt Polek.

Na przestrzeni lat obowiązki Kierownika Katedry/Zakładu Plastycznej Przeróbki Metali pełnili:

  • prof. zw. dr inż. Wacław Leskiewicz (1949 – 1985),
  • prof. dr hab. inż. Eugeniusz Wosiek (1985 – 1988),
  • prof. dr hab. inż. Lucjan Sadok (1988 – 1995),
  • prof. dr hab. inż. Janusz Łuksza (1996 – 2012),
  • prof. dr hab. inż. Janusz Majta (2012 – 2020),
  • dr hab. inż. Krzysztof Muszka, prof. Uczelni (od 2020).

 
     Szczegółowe notki biograficzne naszych Profesorów zamieszczono w pozycjach:

  1. Nowakowski A., Wnęk Z.: „Wspomnienia o zmarłych profesorach Wydziału (1922-1973).” ZN AGH Metalurgia i Odlewnictwo, 1973, z. 51.
  2. „Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej – Jubileusz 75-lecia Wydziału (1922-1997)”. Kraków, Wydz. Metalurgii i Inż. Materiałowej, 1997.
  3. „Prof. zw. inż. A. Rodziewicz-Bielewicz (1870-1923) – pierwszy dziekan Wydziału Hutniczego AG w Krakowie”. Hutnik – Wiadomości Hutnicze, 64 (1997) 4, 122.